Berlin – Wokół centrum

Berlin – Wokół centrum

Jeśli wychodząc z dworca skręcisz w lewo, dojdziesz do mostu z kutego żelaza Weidendammbrucke. Zaraz na lewo, przy Bertolt-Brecht-Platz, mieści się teatr Berliner Ensemble, a kilka przecznic dalej przy Schumannstr. 13a mieści się Deutsches Theater. W 1905 Max Reinhardt objął funkcję dyrektora tej placówki, która miała dominować nad niemiecką sceną teatralną niemalże przez trzy kolejne dekady, a w 1922 roku na deskach tego teatru debiutowała młoda i nikomu nieznana Marlena Dietrich. Do niedawna był to najlepszy teatr w Berlinie wschodnim, dzięki talentom dyrektora Alexandra Langa, lecz po jego emigracji na Zachód nieco podupadł.

Wróć na Friedrichstrasse wzdłuż Reinhardtstrasse, a następnie przez Oranienburger Tor przejdź na Chauseestrasse. Po lewej stronie znajduje się Dorotheenstadtische Friedhof, berliński Cmentarz Zasłużonych, gdzie pochowani są Bertolt Brecht i jego żona Helene Weigel, pisarz Heinrich Mann, luminarz ruchu Dada i mistrz międzywojennego fotomontażu John Heartfield, filozof Georg Hegel, którego idee wywarły wpływ na Karola Marksa oraz wielki XIX-wieczny architekt Berlina, Karl Friedrich Schinkel. Zaraz za cmentarzem, przy Chauseestr. 125, znajduje się Brecht-Haus, ostatni dom i pracownia Brechta. Obecnie jest tu archiwum poświęcone temu dramaturgowi i co pół godziny można zwiedzać z przewodnikiem pokoje, w których mieszkał i pracował (wt., śr. i pt. 10.00-12.00 i 17.00-19.00, sob. 9.30-11.30 i 12.30-14.00).

Wróć do Oranienburger Tor i skręć w Oranienburger Strasse. Po kilkunastu metrach zobaczysz po prawej stronie starą synagogę, niegdyś najważniejszą w Berlinie, która spłonęła podczas Kristallnacht („nocy kryształowej” 9/10 listopada 1938), kiedy to naziści przypuścili zmasowany atak na mniejszość żydowską w Niemczech. Kristallnacht, nazwana tak od dźwięku tłuczonego szkła w oknach żydowskich sklepów i instytucji oznaczała intensyfikację nazistowskich ataków na Żydów i wstęp do przerażających okrucieństw „Ostatecznego rozwiązania”. Nie licząc dodatkowych zniszczeń podczas wojny, synagogę przy Oranienburgstrasse pozostawiono nietkniętą od tej brutalnej nocy w 1938 roku i pozostaje ona przygnębiającą pamiątką nazistowskiego barbarzyństwa. Trochę dalej na wschód, przy Grosse Hamburger Strasse mieści się najstarszy cmentarz żydowski (założony w 1672 roku) oraz pierwszy żydowski dom starców w mieście. W 1943 naziści wykopali w poprzek cmentarza okop, używając nagrobków do wzmocnienia konstrukcji, a dom starców przekształcili w tymczasowy areszt, gdzie umieszczono Żydów przed wywózką do obozów koncentracyjnych.

Niedaleko od Grosse Hamburger Strasse wznosi się Sophienkirche, jeden z najpiękniejszych kościołów barokowych w mieście pochodzący z 1734. Trochę dalej za ostrym zakrętem w prawo rozpoczyna się Sophienstrasse, odrestaurowana XIX-wieczna ulica, przy której obecnie mieści się szereg pracowni artystycznych i rzemieślniczych. W niektórych miejscach restauracja jest bardzo powierzchowna i za pastelowymi fasadami starych kamienic kryją się obskurne, sypiące się podwórza.