Berlin – Od Reichstagu do Haus am Checkpoint Charlie

Od Reichstagu do Haus am Checkpoint Charlie

Strasse des 17 Juni kończy się przy Bramie Brandenburskiej, lecz lepiej zacząć trochę bardziej na północ — od Reichstagu.
Budynek ten został wzniesiony pod koniec XIX wieku jako siedziba niemieckiego parlamentu. W październiku 1918 roku z balkonu tego budynku proklamowano powstanie Republiki Weimarskiej, podczas gdy Karl Liebknecht przypieczętował swój los, jak również los Róży Luksemburg, niedaleko stąd, obwieszczając powstanie republiki socjalistycznej. Zebrarych kronik filmowych pamiętamy pożar w 1933 roku. W ostatnich latach odżyła dyskusja na temat sprawców podpalenia. Po krótkim procesie minister spraw wewnętrznych państwa pruskiego Góring skazał niedorozwiniętego umysłowo, na wpół ślepego holenderskiego murarza Mariusa van der
Lubbe, członka partii komunistycznej, za dokonanie podpalenia; rok później miała miejsce egzekucja. Jest równie prawdopodobne, że ogień podłożyli członkowie SA, prekursorki SS, aby uzasadnić prześladowania przeciwników nazistów, które wkrótce nastąpiły. Nazajutrz po pożarze, przy pomocy specjalnego dekretu, zawieszono podstawowe prawa obywatelskie, które zapewniała konstytucja Republiki Weimarskiej i wprowadzono karę śmierci za szereg przestępstw politycznych. Tutaj też w tym innym roku Hitler wydarł deputowanym władzę nad krajem. W latach 1945-1990 Reichstag osnuty był mgiełką ironii: kiedyś symbol jedności niemieckiej, z inskrypcją Dem Deutchen Volke, został skazany na sąsiedztwo muru berlińskiego. Obecnie Reichstag, po wojnie odbudowany, mieści fascynującą wystawę zatytułowaną Problemy z historii Niemiec (wt.-nd. 10.00-17.00; wstęp wolny).

Najlepsze są oczywiście fragmenty dotyczące Trzeciej Rzeszy: zdjęcia / olimpiady, propaganda antyżydowska, przerażające fotografie egzekucji w więzieniu Plotzensee oraz wiele dokumentów z czasów wojny, które są rzadko oglądane.

Idąc wzdłuż pozostałości muru berlińskiego zaraz za budynkiem Reichstagu warto przypomnieć sobie pewne fakty z powojennej historii Niemiec, Zgodnie z jałtańskimi uzgodnieniami Stalina, Roosevelta i Churchilla Berlin został podzielony na cztery sektory, które miały pokojowo koegzystować pod wspólnym zarządem, lecz wkrótce wystąpił ostry konflikt między władzami w sektorze sowieckim a pozostałymi sektorami. Już w trzy lata po zakończeniu wojny władze sowieckie uniemożliwiły dostęp do miasta z Niemieckiej Republiki Federalnej wprowadzając tak zwaną blokadę berlińską, lecz alianci poradzili sobie z jej skutkami przy pomocy zrzutów lotniczych, które trwały przez ponad rok. Blokada, rozruchy w roku 1953, wielka migracja przez granicę oraz liczne „incydenty” doprowadziły do budowy w 1961 roku muru berlińskiego, który biegł dokładnie wzdłuż granicy sektora sowieckiego i z szaleńczą konsekwencją przecinał domy, place i rzeki.